Letters boetseren, ballen tellen

Uit De Standaard van Tom Ysebaert,Myrte De Decker)

koekatoe internationaal erasmus + buitenlandDat het kleuteronderwijs hier gratis is. En dat één leerkracht voor véél kinderen staat. Dat zijn de eerste dingen die een groep leerkrachten uit het hoge noorden opvallen. Maar de negen bezoekers uit Zweden, Noorwegen en IJsland bezoeken een week lang kleuterschool De Koekatoe in Deurne om een andere reden. Deze school werkt volgens de methode van de meervoudige intelligentie en daar willen ze meer over weten.

De theorie van de meervoudige intelligentie zegt dat je ‘slim’ kunt zijn op verschillende vlakken, en die uiteenlopende talenten moeten allemaal aangesproken worden op school. Niet alleen het klassieke taal en rekenen, maar ook bewegen of muziek. In De Koekatoe hebben ze dat vertaald naar ‘rekenknap’, ‘beweegknap’ of ‘natuurknap’. De termen staan allemaal in de acht vleugels van de mascottevogel.

Juf Vicky en meester Nick leiden ons rond. De ukken zijn zelf aan de slag: in alle hoeken van de klas, in de gang of in de tuin. Overal zijn activiteiten die een van de acht intelligenties aanbieden.

Vanzelf zoeken ze iets waar ze goed in zijn. ‘De kinderen worden daarom uitgedaagd iets te gaan doen dat ook andere soorten “knap” bevat’, vertelt Vicky. ‘Zoals letters boetseren, waarmee ze tegelijk beweging, beeld en taal meekrijgen.’ Stretchen, heet dat.

Nick geeft turnen en probeert daar taal, rekenen of muziek in te smokkelen. Het aantal gegooide ballen tellen, bijvoorbeeld. ‘Ik heb zelf een en ander moeten bedenken, want je vindt er weinig materiaal voor.’

In Vlaanderen is een handvol scholen met meervoudige intelligentie aan de slag. Basisschool De Letterdoos in Oostakker geldt als de pionier en is er al tien jaar mee bezig. Benedictuspoort in Ledeberg werkt er mee in het middelbaar.

In Deurne staat er vier jaar op de teller. ‘Niet alle leerkrachten waren overtuigd toen we ermee begonnen’, geeft juf Vicky toe. ‘Het was aanpassen en afwachten wat het resultaat zou zijn. Maar uiteindelijk heeft het ons als team sterker gemaakt.’

Volgen op de iPad

Ines Springael coacht de leerkrachten en is de grote pleitbezorger van de aanpak. Zij antwoordt gedecideerd op de vele vragen. Hoe verschilt dit van het hoekenwerk dat je overal vindt? ‘Alle acht intelligenties zijn bij ons permanent aanwezig, niet alleen de ene keer per jaar dat het daarover gaat.’

Gaat het er hier niet wat chaotisch aan toe? ‘Kent u een kleuterschool waar het niet druk is? Wij maken ons sterk dat de kinderen hier altijd bezig zijn en zich niet lopen te vervelen tussen de hoeken.’

Foto’s van de kinderen

Hoe volg je de vorderingen van de kinderen op? ‘Nick en ik hebben een eigen volgsysteem ontwikkeld waarmee we foto’s van de kinderen maken om hun vorderingen te registreren. Op termijn zullen ook de ouders die kunnen bekijken.’

We halen de doelstellingen die we moeten halen, benadrukken de juffen en de meester. De inspectie is tevreden, net als de ouders, die een grote betrokkenheid tonen.

En wat ze zelf het belangrijkste noemen: hier worden geen afvinklijsten gebruikt. ‘Een kind moet niet op een vastgelegd moment iets kunnen. Het doet dat als het er klaar voor is.’ Het gevolg is dat er minder situaties als leerproblemen worden ervaren. ‘Waar vroeger twintig tot dertig kinderen zorg nodig hadden, zijn er dat nog twee of drie’, zegt Springael.

Coach Ines kent de kritiek op de theorie van de meervoudige intelligentie. ‘Die komt er omdat het vaak verkeerd toegepast wordt. Je mag de concepten niet expliciet benoemen. Een kind mag je nooit “taalslim” noemen. Het moet een middel blijven waarmee de leerkrachten werken.’