Er zijn verschillende manieren om een vectorieel bestand te bekomen.
Vectoren
Regelmatig komen gebruikers naar het FabLab+ met een afbeelding in .jpg- of .png-formaat.
Hoewel dit meestal kwalitatief vaak prachtige afbeeldingen zijn, van soms wel 5 of 6mb groot, kunnen deze niet gebruikt worden. Voor bijna alle machine, die we in het FabLab+ gebruiken om te werken in 2 dimensies, hebben we een digitaal vectorbestand nodig.
Een vectorbestand? Euh? Weer zo’n grafisch begrip waarmee we onze gebruikers van het FabLab+ regelmatig lastig vallen. We proberen het even uit te leggen.
Wat is een vector?
Vectoren zijn paden die gedefinieerd worden door een begin- en een eindpunt met daartussen andere punten, krommen, polygonen, ...
Een pad kan dus elke vorm hebben die gedefinieerd kan worden tussen twee of meer punten. Ze worden gedefinieerd door mathematische parameters en niet door pixels (bitmap informatie).
Wat is een vectorbestand?
Een vectorbestand is een grafische afbeelding die opgebouwd is uit lijnen (vector informatie) in plaats vanuit kleine punten (pixels, bitmap).
Deze bestanden worden gemaakt in een grafisch vectorieel tekenprogramma. Ze kunnen bestaan uit vele individuele objecten, opgebouwd uit lijnen, curves en vormen, aangevuld met kleuren, patronen en effecten.
Doordat de objecten uit vectoren bestaan kunnen ze onbeperkt geschaald worden, met behoud van kwaliteit. Een vectorafbeelding kan dus 100 maal vergroot of verkleind worden waarbij alle details haarscherp blijven.
Vectorbestanden kunnen zonder problemen omgezet worden naar verschillende andere bestandsformaten, zonder het originele bestand te beïnvloeden.
De belangrijkste kenmerken van vectorbestanden zijn:
- ze zijn oneindig schaalbaar;
- ze hebben een uiterst kleine bestandsgrootte;
- ze zijn resolutie onafhankelijk;
- ze hebben geen achtergrond (het zijn vrijstaande elementen).
Wist je dat? Ook lettertypes zijn een vector georiënteerd object. Je kan ze ook onbeperkt schalen zonder verlies aan kwaliteit.
Wat is het verschil tussen een vector- en rasterafbeelding?
Onderstaande afbeelding illustreert het verschil tussen een vectorafbeelding (links) en een rasterafbeelding (rechts).
In beide gevallen is de letter e afgebeeld. Links een vectorafbeelding, rechts een afbeelding die uit een grote verzameling pixels bestaat. Pas als we de afbeeldingen vergroten wordt het verschil duidelijk. Bij de vectorafbeelding gaat het vergroten van de afbeelding niet ten koste van de kwaliteit van de figuur. Vergroot men de rasterafbeelding, dan worden de afzonderlijke pixels zichtbaar en wordt de rand van de cirkel een hobbelige "trap".
Welke soorten vectorbestanden bestaan er?
Er bestaan verschillende standaardbestanden. Hieronder sommen we de voornaamste vectoriële extensies op.
.EPS (Encapsulated Post Script)
Een standaard formaat om vectorbestanden op te slaan is het .eps-formaat. Ze kunnen door vrijwel elk grafisch programma geopend en bewerkt worden.
Let op! Een .eps-bestand kunt u ook uit programma Photoshop halen. Echter is deze eps vaak niet geschikt omdat photoshop werkt vanuit pixels en niet vanuit vectoren.
.AI (Adobe Illustrator)
Deze bestanden kan je, indien je geen grafische programma op je computer hebt geïnstalleerd, niet openen.
.SVG (Scalable Vector Graphics)
Het is een op XML gebaseerd bestandsformaat voor statische en dynamische vectorafbeeldingen. Het is een open standaard.
.DWG
Een bestandstype specifiek ontworpen door Autodesk. Het is een gesloten versie.
.DXF (Drawing eXchange Format)
Open source variant van Autodesk. Het is in feite een kopie van het compacte maar gesloten DWG-formaat in een leesbaar ASCII tekstbestand. Het wordt voornamelijk gebruikt in vele CAD programma’s. (Computer Aided Design).
.PDF
Een .pdf-bestand kent iedereen wel kan bijna door iedereen geopend worden.
Let op! Niet alle .pdf-bestanden zijn vectorieel opgebouwd. Je kan heel makkelijk zelf controleren of je .pdf-bestand ook daadwerkelijk uit vectoren bestaat. Open het .pdf-bestand met een viewer en zoom vervolgens in op een afbeelding. Als de afbeelding scherp blijft, dan is het een vector. Gaat de afbeelding pixelvorming tonen, dan is het dus helaas geen vector.
Andere voorkomende vector bestandsformaten zijn:
.CDR (CorelDRAW)
.CMX (Corel Exchange)
.CGM (Computer Graphics Metafile)
.WMF (Windows Metafile)
|
|
VECTORBESTAND DOWNLOADEN |
De gemakkelijkste manier is om een vector bestand te bekomen is een bestaande vector tekeningen te downloaden. Er bestaan verschillende website waar je ze gratis of soms betalend kan afhalen.
➡ Download algemene vector bestanden
 |
Shutterstock www.shutterstock.com |
||
 |
FreePic www.freepik.com |
||
 |
Vecteezy www.vecteezy.com |
||
 |
VectorStock www.vectorstock.com |
||
 |
Vector4Free vector4free.com |
||
 |
FreeDesignFile freedesignfile.com |
||
 |
Vector.me nl.vector.me |
||
 |
All Silhouettes all-silhouettes.com |
||
 |
Vector Vault www.vectorvault.com |
||
 |
Cool Vectors coolvectors.com |
||
 |
Q Vectors qvectors.net |
||
 |
Vector Portal www.vectorportal.com |
||
 |
Vector Art vectorart.org |
||
 |
SVG-cards svg-cards.sourceforge.net |
||
 |
Round Pixel roundpixel.org |
||
 |
Clipart Design www.clipart-design.com |
➡ Download lasercut files / projecten
 |
Thingiverse www.thingiverse.com |
||
 |
GrabCad grabcad.com |
||
 |
Instructables instructables.com |
||
 |
Yeggi www.yeggi.com |
||
|
FabLab+ |
|
|
VECTORBESTAND ZELF ONTWERPEN |
Hier vind je een overzicht van vector programma's waarmee je aan de slag kan om vector files te maken.
➡ Computer vector tekensoftware algemeen
 |
Adobe Illustrator Adobe Illustrator is een computerprogramma dat door grafisch ontwerpers, DTP'ers, illustratoren en technisch tekenaars wordt gebruikt voor het maken van vectorafbeeldingen. Het programma maakt deel uit van de Adobe-softwarereeks. Het is zeer degelijk maar betalend. Het bestaat zowel in een offline- als in een creative cloud-versie.
Een goede en gratis online beginners Guide To Adobe Illustrator, onderverdeeld in 19 episodes kan je vinden op YouTube. Helaas wel in het Engels, maar de uitleg is zeer degelijk en goed verstaanbaar. |
||
 |
Inkscape Inkscape is een opensource-vectorillustratieprogramma, dat gebruikmaakt van het SVG-formaat voor het opslaan van vectorafbeeldingen. Inkscape wordt voornamelijk ontwikkeld op Linux, maar er zijn ook versies voor Windows en Mac OS X beschikbaar. |
||
 |
CorelDraw CorelDRAW Graphics Suite bestaat uit verschillende onderdelen waaronder o.a. het vectortekenprogramma CorelDRAW waarmee vectorafbeeldingen gemaakt kunnen worden. Het is betalend. |
||
 |
DrawBerry Wanneer u een hele eenvoudige vector tool zoekt en niet de geavanceerde functies van een programma zoals Inkscape nodig heeft dan raden we aan om DrawBerry te installeren. Dit open source vectorbewerkingsprogramma is alleen beschikbaar voor het Mac OS besturingssysteem. Ondanks de eenvoudige opzet van DrawBerry bevat het een heel aantal geavanceerde functies zoals het gebruik van layers en CorelImage lagen. Het vergrootglas en de functie om aanpassingen ongedaan te maken helpen om een accurate vectortekening te maken. |
||
 |
Karbon Karbon is een gratis vectortekenprogramma dat onderdeel uitmaakt van Calligra Suite. Dit is een open source officepakket dat vergelijkbaar met, en op sommige onderdelen zelfs uitgebreider is dan, Microsoft Office. Karbon en de rest van het Calligra officepakket is geschikt voor Windows, Mac en Linux besturingssystemen. Net als bij Adobe Illustrator is de hele gebruikersomgeving zelf in te stellen. U kunt dus zelf kiezen welke knoppen en functies er getoond worden en deze op een andere positie op het scherm plaatsen door deze te verslepen. |
||
 |
LibreOffice Draw LibreOffice Draw heeft de volgende kenmerken:
|
||
 |
OOo4Kids |
||
 |
Serif DrawPlus X8 |
➡ Computer vector tekensoftware 2,5D
Wanneer we met 2D machines 3D objecten gaan maken, spreken we meestal over 2,5D.
Er bestaan verschillende programma’s die bijvoorbeeld een 3D object opdelen in 2D segmenten. Na het vervaardigen van deze 2D onderdelen kunnen deze in elkaar gepuzzeld worden tot een 3D object.
 |
AutoDesk 123D Make Deze gratis software maakt van je 3D voorwerpen 2D bouwplannen. |
||
 |
FlatFab FlatFab is software dat je helpt bij het ontwikkelen en maken van 3D objecten. We denken in 3D maar tekenen in 2D. |
Deze online software moet je niet installeren, je werkt steeds rechtstreeks van uit de browser.
 |
SVG-edit SVG-edit is een gratis en open-source, web-based vector tekenprogramma waarmee je SVG bestanden kan aanmaken. Installatie is niet nodig! |
||
 |
Method Draw Gratis online vector tekenprogramma. Exporteert files als .svg-bestanden. |
||
 |
Draw SVG |
||
 |
Janvas Uitgebreid online vector programma, 30 dagen gratis met 10x save functie. Kan geen .svg exporteren (?) en gebruikt Google Drive om je bestanden op te slaan. Voornamelijk voor het maken van vectorafbeeldingen te gebruiken voor websites. |
➡ Online vector tekentools/wizards
Bij deze online software geef je verschillende parameters in. De website genereerd voor jou een vectoriële file die je dan kan downloaden.
 |
MakerCase |
||
 |
Box Maker |
||
 |
Tabbed Box Maker |
||
 |
Gear Template Generator |
||
 |
Gear Generator |
➡ Vector teken app’s voor iPad
App's die je kan installeren om op je iPad vectoriële tekeningen te maken.
 |
Freeform Freeform is een vectroiële tekenappvoor de iPad. Zeer gebruiksvriendelijk, betalend (€9,99) |
||
 |
Inkbot Betalende (€0,99) app waarmee je vectorieel kan tekenen. |
||
 |
Vector Illustration - Draw with Vectors Gratis app waarmee je vectorieel kan tekenen. Zeer vergelijkend met Inkbot. |
||
 |
Design by TouchAware Limited Betalende (€7,99) app waarmee je vectorieel kan tekenen. |
||
 |
TouchDraw By Elevenworks LLC Betalende (€8,99) app waarmee je vectorieel kan tekenen. |
||
 |
nue.Draw By neu.Pen LLC Betalende (€3,99) app waarmee je vectorieel kan tekenen. |
||
 |
Intaglio Sketchpad By Purgatory Design Betalende (€14,99) app waarmee je vectorieel kan tekenen. |
||
 |
Graphic - illustration and design By Indeeo, Inc. Betalende (€8,99) app waarmee je vectorieel kan tekenen. |
||
 |
Crayons - Vector Drawing By Walter Greger Betalende (€1,99) app waarmee je vectorieel kan tekenen. |
Tips & aandachtspunten bij het zelf ontwerpen van vectoriële files
Vormen en lettertypes om te lasersnijden
Wanneer je iets ontwerpt om later te gaan uitsnijden dien je rekening te houden met volgende zaken:
- vormen in vormen: wanneer je een vorm in een andere vorm tekent die later zal uitgesneden worden, dan valt de binnenste vorm uiteindelijk weg. Indien noodzakelijk worden meestal bruggetjes gemaakt.
- lettertypes: voorgaand punt is ook regelmatig het geval bij cijfers en letters. Bij het onderdeel lettertypes, verder door, vind je meer uitleg.
- overlappende vormen: vaak worden vectoriële figuren over elkaar geplakt. Doordat ze een kleur als opvulling hebben lijkt het alsof delen van de onderste figuren verdwenen zijn, maar in wezen blijven de vectorlijnen of de volledige vectorfiguren bestaan. De lasersnijder zal dan ook de volledige vectoriële figuren uitsnijden. Hij houdt geen rekening met de invulkeur van de figuren, m.a.w. hij kijkt naar alle vectorlijnen door alle lagen heen. Hierdoor valt de figuur in verschillende stukjes uit elkaar, wat niet altijd het gewenste resultaat geeft.
Zorg er dus voor dat je steeds enkel de contourlijn hebt. De meeste betere vectoriële programma’s zijn voorzien van deze functie.
Bij Adobe Illustrator vind je dit bij Venster >> Pathfinder (vormen verenigen).
- Lijndikte en kleur: Vaak zijn de lijndikte en kleur van je vectoriële lijnen belangrijk om later de figuur te gaan lasersnijden. De manier waarop is bij ieder merk van lasersnijder anders. Kijk hiervoor bij de technische eigenschappen van de lasersnijders voor de specifieke lijndiktes en kleuren die gebruikt worden.
Lijndiktes om te lasersnijden zijn altijd zeer dun, ook al maak je de lijndikte in de software dikker, in de meeste gevallen zal er enkel de dunne vectoriële lijn uitgesneden worden. Wil je effectief de dikke lijn, dan zal je langs die lijn een binnen en buitenlijn moeten aanmaken (dus eigenlijk 2 lijnen).
In Adobe Illustrator doe je dit via: Object >> Pad >> Omtreklijn.
|
|
VECTORISEREN |
Vectoriseren is het omzetten van rasterafbeeldingen naar lijntekeningen. Bitmap beelden zijn opgebouwd uit pixels, en kunnen niet worden vergroot zonder kwaliteitsverlies. Een lijntekening is een tekening die is opgebouwd uit punten verbonden met lijnen, al dan niet gebogen. Als je een punt verplaatst, gaat de lijn automatisch mee. Zo kan een vector afbeelding onbeperkt vergroot worden zonder dat er maar enige sprake is van kwaliteitsverlies.
Met vectoriseren wordt dus een afbeelding overgetrokken in een grafisch tekenprogramma.
Let op! Een .jpg-bestand opslaan als .eps-bestand? Niet doen!
Regelmatig denken bezoekers van het FabLab+ dat wanneer ze een .jpg-bestand opslaan als .eps-bestand dat het probleem opgelost is en dat dit nieuwe bestand gebruikt kan worden om bijvoorbeeld te lasersnijden. Dit is echter niet de juiste oplossing. Er wordt een .eps-bestand aangemaakt met een ingesloten .jpg-afbeelding. Deze afbeelding blijft echter een pixelplaatje en wordt daarmee dus geen vectorbestand.
➡ Specifieke vectorisatie software
 |
VectorMagic |
||
 |
AutoDesk AutoCad Raster Design |
||
 |
Super Vectorizer Vector trace programma voor Mac (€19,99) |
➡ Vectoriseren d.m.v. algemene vector software
Een andere mogelijkheid om een foto te vectoriseren is door deze te overtrekken in een grafisch vectorieel tekenprogramma. Deze bewerking wordt ook wel 'tracen' genoemd en is niet altijd even evident en vaak, afhankelijk van de complexiteit van de afbeelding, een zeer tijdrovende bezigheid.
Let op! Bij complexe afbeeldingen vereist deze behandeling achteraf nog heel wat opkuis werk, aangezien er waarschijnlijk te veel knooppunten gegenereerd worden.
Adobe Illustrator: Live Trace (Afbeelding overtrekken)
Adobe Illustrator heeft een ingebouwde functie om automatisch pixelafbeeldingen te vertrekken tot vectortekeningen. In het volgend YouTube filmpje (Engelstalig) wordt gedemonstreerd en uitgelegd hoe je te werk gaat. How to Use Live Trace (Afbeelding overtrekken) in Illustrator
Adobe Illustrator: Manueel zelf overtrekken
Je kan natuurlijk je tekening manueel vectorieel gaan overtekenen. Hiervoor heb je wel wat Illustrator vaardigheden nodig (niet echt voor beginners). Dit vraagt ook wel wat tijd. In volgend YouTube filmpje (Engelstalig) wordt gedemonstreerd en uitgelegd hoe je te werk gaat. Tracing a hand drawn sketch & Converting to vector artwork Ep15/19
Adobe Illustrator
Op deze pagina vind je een tutorial om eenvoudige figuren te overtrekken. Ze worden hier gebruikt voor het programma VideoScribe, maar je kan de .svg-bestanden natuurlijk ook voor andere zaken gebruiken.
http://blog.videoscribe.co/how-to-make-a-svg-for-videoscribe-in-adobe-illustrator
Er zijn diverse programma’s in omloop op het internet, soms tegen betaling, soms gratis, waar een .jpg-bestand omgezet wordt naar een .eps-bestand. Dit is natuurlijk een mooie oplossing als je zelf geen grafische kennis in huis hebt en toch een .eps-bestand nodig hebt. Echter, het resultaat van deze omzetting is in grote mate afhankelijk van de kwaliteit van het .jpg-bestand. Over het algemeen geldt dat, hoe hoger de resolutie van de pixel-afbeelding is, hoe hoger ook de kwaliteit van het .eps-bestand zal zijn.
|
VectorMagic |
||
 |
Autotracer |
||
 |
PDF Autocad |
||
 |
RapidResizer |
||
 |
Vectorization.org |
||
 |
➡ Vectorisatie app’s voor iPad
 |
Vectorize It van Autodesk Inc. |
||
 |
Imaengine Vector Camera By luis manuel Rivas |
||
 |
Vectorizer |
 |
Pixel 2 Vector |
||
 |
ViaVector |
||
 |
Image 2 vector |
||
 |
SpreadShirt |
||
 |
Vectorman |
|
|
LETTERTYPES |
Zonder het te weten gebruiken we regelmatig vectorfiles.
Lettertypes (Fonts) zijn vectorieel
Wist je dat lettertypes ook vector georiënteerd objecten zijn? Je kan ze ook eindeloos vergroten zonder kwaliteitsverlies.
Vaak kan je in de betere vectoriële tekenprogramma’s letters omzetten in vectoriële vormen. In dit geval is de inhoudelijke tekst niet meer aan te passen, maar de vormen van de letters zijn dan wel vectorieel te gebruiken en/of te veranderen.
In Adobe Illustrator doe je dit via: Tekst >> Letteromtrekken maken.
Lettertypes om te lasersnijden
Wanneer we teksten willen uitsnijden, is het belangrijk het juiste lettertype te kiezen.
Bij een regulier lettertype vallen de binnenste vormpjes bij het lasersnijden weg.
We hebben we enkele lettertypes gebundeld die je kan gebruiken om te lasersnijden.
Ze hebben meestal steunstrookjes (stencilsteun) zodat het binnenste onderdeel van de letter behouden blijft. Je kan zie hier downloaden.
Ben je op zoek naar een specifiek lettertype? Beschik je over een voorbeeld afbeelding?
Misschien kan deze website je helpen bij het zoeken van het juiste lettertype.
|
|
VECTOR ONTWERP DIENSTEN |
➡ Laat je vectorbestand ontwerpen
Er bestaan heel wat diensten die voor jou een bepaalde tekening vectorieel kunnen uittekenen, van eenvoudige eenmansbedrijven tot zeer uitgebreide teken/ontwerpkantoren. Misschien ken je wel de één of andere student die je verder kan helpen.
We hebben hier geen lijst gemaakt, maar allicht vind je er wel vele na wat Google werk.
fonts_lasercut.zip